Plotverdomme
Door Isa Maron
Je bent als schrijver niet alleen, las ik laatst ergens. Er zit een creatieve stem in je, die je verhalen influistert. Ik dacht er even over na, en ja, ik herken het wel. Ik hoor ze regelmatig, die creatieve stemmen.
Om die stemmen een beetje in het gareel te houden, lees ik veel. Schrijven is lezen, dat weten we allemaal. Natuurlijk niet alleen thrillers, ik sla ook regelmatig een ander genre open. En regelmatig sla ik dat andere genre vroegtijdig weer dicht. Daarin heb ik een wetmatigheid ontdekt: hoe literairder, hoe sneller ik het dichtsla. Na een pagina of wat begin ik me namelijk af te vragen: waar gaat dit eigenlijk over?
Oké, voorbeeldje, het gaat over een man van middelbare leeftijd, een middelmatig universitair docent, die wekelijks naar een hoer gaat en een leerling misbruikt, en dat alles in de overtuiging dat de schoonheid van een vrouw niet van haar alleen is en dat ze de plicht heeft die te delen.
Hier vind ik meteen iets van natuurlijk. Wil ik wel lezen over zo’n zelfingenomen ouwe lul, vraag ik me af, maar dit is kennelijk grote literatuur dus ik hou stug vol. Goddank krijgt de hoofdpersoon op pagina 45 eindelijk ook zelf een probleem: hij wordt aangesproken op de verkrachting van de studente. Niet echt een verrassend plot, maar oké, er is nu tenminste een crisis. De hoofdpersoon kan aan de slag om zijn probleem op te lossen, wat de voortstuwende kracht in het verhaal zou moeten zijn. Op naar een hogere crisis, een verassend plot, een twist!
Jammer, denk ik een paar bladzijden later. Niks voortstuwing, de hoofdpersoon doet weinig, ontslag volgt, hij vlucht naar de boerderij van zijn dochter. Daar gebeurt rond pagina 100 iets vreselijks, wat spannend zou kunnen zijn als het niet zo droog werd opgeschreven. Er is een overval, de man loopt brandwonden op, de dochter wordt verkracht.
Ha, denkt de thrillerauteur in mij, nu zal het verhaal wel echt losbarsten, de hoofdpersoon moet wel in actie komen. Maar er gebeurt niks. De dochter is depri, blijkt zwanger, schikt zich in haar rol als machteloos slachtoffer, pa gaat in een dierenkliniek helpen met het afmaken van honden en brengt de lijkjes naar een verbrandingsoven. O ja, hij neukt nog even met de vrouw van de dierenkliniek. En met een straatprostituee.
Dat gaat zo een tijdje door. Citaatje Latijn. Citaatje Duits. De hoofdpersoon schrijft nog even een opera. Byron hier en Byron daar. Allemaal heel geleerd en intellectueel. Dan maakt hij ook de lievelingshond in de kliniek af en gooit die in de verbrandingsoven.
Klaar. Afgelopen.
Wacht even, roepen al die creatieve stemmen in mij in koor: wtf, was dat het?
Ik blader vertwijfeld door het boek. Sorry, zeg ik tegen mijn liefste creatieve stem, ik weet dat die vent een Nobelprijs heeft gewonnen, maar dat was het. Plotverdomme, gilt die stem vervolgens in mijn oor, wat een duf boek.